Mehdi
Mehdi (Arapça: المهدي); "hidayete erdirilen ya da hidayete vesile olan" anlamlarına gelmektedir. "Kendisine rehberlik edilen", Allah tarafından yol gösterilen, hususi ve şahsi bir tarzda Allah'ın hidayetine nail olan kişi manasındadır.[1] Ahir zamanda geleceğine ve İslam'ın dünya hakimiyetini gerçekleştireceğine inanılır.
İnanç[değiştir | kaynağı değiştir]
Bazı yazarlar, İslam'daki Mehdî inancının kökenlerini Mecusîlik gibi Fars inançlarında ararken diğer bazıları da bunu Yahudi-Hıristiyan geleneğindeki “Mesih” öğretisine alternatif oluşturma amacına bağlarlar.[2] Ancak tarihsel olarak Mecusi inancı daha eskiye dayandığı için, Mesih inancını geliştiren Yahudîler’in de, bu düşüncelerini Babil sürgünü zamanında dönemin etkin dini Mazdeizm’den almış olması muhtemeldir.
İnanç Kur’an'da yer almadığı halde bazı ayetlerin yorumları, çoğunluğu veya tamamı uydurma olduğu ifade edilen hadisler ve dini önderlerin sözlerine dayanmaktadır. Şiiliğin inanç esaslarından sayılan mehdi inancı, tarih boyunca olduğu gibi Akademik çevrede pek fazla itibar edilmese de [3] tasavvuf ve tarikat merkezli, kendi liderlerini Mehdi, cemaatlerini de Mehdinin cemaati olarak görmek isteyen sünni toplumlarında da yaygın kabul ve etki gücüne sahiptir.
Kur'ân-ı Kerîm'de bahsedilmeyen "Mehdilik konusu", daha sonraki kaynaklarda deccal,süfyan, melhame, Ahir zaman ve kıyamet gibi eskatolojik korku mitleri ile birlikte işlenmiştir. İmam Suyutiye göre Ashab-ı Kehf, Mehdi’nin yardımcıları olacak, İsa O'nun zamanında gökten inecek ve Deccal ile harb ederken beraber olacaklardır. Mehdi, inanca göre deccalin olduğu bir zamanda gelecek ve deccale karşı savaşacaktır.[4] İsa Mesih gökten yeryüzüne inince onun yanında olup deccali yenmesine yardım edecektir.[5]
Mehdi hadisleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Hadisler Muhammed'in ölümünden sonraki yüzyıllar içerisinde, bir ravi zinciri ile Muhammed'e isnad edilen sözlerin toplanıp yazıya geçirilmesi ile oluşturulan İslam sözlü kültür ürünleridir. Bu sözlerin Muhammed'e aidiyetleri ve dini anlamda güvenilirlikleri değişik tartışmaların konusu olagelmiştir. Mehdi ile ilgili hadislerin oy birliği ile uydurma kabul edilen hadislerden olduğu bazı kaynaklarda kaydedilmektedir.[6]
Hadislere göre Mehdi kadar, Mehdi’nin talebeleri de üstün kişilerdir. Her gurupta bu üstünlükleri elde edebilmek ve kendi liderinin Mehdi olduğunu ispat edebilmek için binlerce hadis uydurulmuştur. Bu yüzden Mehdi’nin dış görünüşü, yapacakları ve çıkacağı yer hakkında birbiriyle çelişen çok sayıda hadis vardır; Bir hadise göre Mehdi Şam’dan, diğerine göre Kufe’den, bir diğerine göre İstanbul’dan, yine bir başka hadise göre ise Medine’den çıkacaktır.[7]
-"İnsan ona gelecek ve "ey Mehdi! Bana da ver, bana da ver!" diyecek; Mehdi de onun esvabını taşıyabildiği kadar dolduracaktır." [8]
-Ebu Said El-Hudri'den rivayet edilmiştir; dedi ki: "Peygamberimizden sonra bir hadise baş göstermesinden korktuk ve Resulullah'a sorduk, buyurdu ki: Ümmetimde Mehdi vardır; çıkacak ve beş veya yedi veya dokuz -şübhe eden, ravilerden Zeydi'dir- yaşayacaktır."
- Ehl-i beyt'imden bir zat yeryüzüne hâkim olmadıkça kıyamet kopmaz. Onun alnı açıktır, kemer burunludur. Yeryüzü zulümle dolu iken, o, dünyayı adaletle doldurur. İdaresi yedi yıl sürer.(Müslim)
- Ehl-i beyt'imden bir zat yeryüzüne hâkim olmadıkça kıyamet kopmaz. Onun alnı açıktır, kemer burunludur. Yeryüzü zulümle dolu iken, o, dünyayı adaletle doldurur. İdaresi yedi yıl sürer.(Müslim)
-"Allah Resulu buyurdu: İmamınız aranızda olduğu halde, Meryem oğlu nazıl olduğu zaman haliniz nasıl olacak [9]
-"Allah Resulu: Ümmetimden her zaman Kıyamet gününe kadar hak yolunda savaşan bir grup olacak. İsa bin Meryem inecek ve müslümanların emiri ona söyleyecek: "Namazımızı kıldır" O söyleyecek: "Hayr. Sizlerden bazınız diğerine emirdir. Bununla Allah bu ümmeti üstün etmişdir."[10]
- Ümmetim yağmur gibidir, sonu mu, yoksa başlangıcı mı hayırlıdır, bilinmez. Evveli ben, ortası Mehdi ve sonu Mesih olan bir ümmet, asla helâk olmaz. (Tirmizî) - Bazı hadis rivayetlerine göre Mehdi, ehl-i beyt’tendir ve Fâtıma soyundandır.[11] - Horasan tarafından gelen siyah sancaklılara katılın. Onların içinde Allah'ın halifesi Mehdi vardır. [Hakim, İ.Ahmed, Deylemi] - Kıyâmetin kopması için zamanda sadece bir günden başka vakit kalmamış da olsa Allah benim Ehl-i Beyt’imden bir zatı gönderecek yeryüzü zulümle dolduğu gibi, o yeryüzünü adaletle dolduracak.[12]
Şiîliğin kaynaklarına göre Mehdi inancı
Şiilik veya 12 imamcılıkta mehdi inancı ve Mehdi'yi bekleme inanç esaslarındandır. Şiilikte çoğunluğu oluşturan Caferilik kolunda Mehdi sünnilikten farklı olarak kayıp imam olan Muhammed Mehdi'ın geri dönmesi şeklindedir.
- Mehdi bizdendir. Allah bu dini nasıl bizimle paylaşmışsa, Onunla da sona erdirecektir. Ve onlar bizimle nasıl şirkten kurtulmuşlarsa, onunla da fitneden kurtulacaklardır.[19] İnsanlar 1400 senesinde Mehdi’nin yanında toplanacaklardır.[20]
Mehdi öncesi yaşanacak karanlık ve buhranlı, açlık, kıtlık, savaş ve sürgünlerin yoğun olarak yaşandığı dönem yerini, Mehdi devrinde kuzularla kurtların, avcılarla avların birlikte huzur içinde yaşadığı, savaş, sürgün, adaletsizlik gibi insani sorunların, deprem, sel, tayfun, kuraklık kıtlık gibi doğal afetlerin asla yaşanmayacağı olağanüstü bir devre bırakacaktır. Bolluk o kadar artacaktır ki hazinelerin kapısı arkasına kadar açık olacak, ancak herkes mal ve mülk açısından o kadar doymuş olacaktır ki kimse dönüp bakmayacaktır.[21]
Şii müslümanların çoğunluğunu oluşturan Câferiyye Şiîliği'nde 12. İmâmMuhammed el Mehdi (Muhammed Muntazar) (Arapça: محمد المهدي)'ın babası olan 11. İmâm Hasan el Askari'nin 874'de ölümünün hemen ardından 4, 5 yaşlarındayken Gayba haline girerek 940'e kadar Küçük Gayba halinde yaşadığına ve 940'den sonra da Büyük Gayba haline girdiğine inanılır. Bu inancın kökeninin Keysanîlik'ten etkilenerek ortaya çıktığı sanılmaktadır. Şiîliğinilk kollarından Keysanîyye'ye bağlı olan Muhtar es-Sekafi, Muhammed bin el-Hânifîyye'yi Mehdi ilan ederek[kaynak belirtilmeli] Kufe'de isyan ettiği zaman ilk defaMesih anlamında Mehdi kelimesi kullanılmıştır.[kaynak belirtilmeli] 700 de isyan bastırılıp Muhammed bin Hânifîyye öldüğünde bir kısım Keysanîler, onun ölmediğine ve geçici olarak Redvâ dağında saklandığına inanmışlardır. BöyleceGayba ve Rucu inanışları ortaya çıkmıştır.[kaynak belirtilmeli]
İsmâilîlik'te[değiştir | kaynağı değiştir]
İsmâilîlik mezhebinde, diğer sülaleden gelen ve gayba eden Mesih'in Kâimolarak Rücu edeceğine inanılmıştır. Ve bu inanç Fatımiler'in ikinci imâmı olanKâim'in adına yanstılmıştır
Alevilik'te[değiştir | kaynağı değiştir]
Dürzîlik'te[değiştir | kaynağı değiştir]
Dürziler de kendilerini kurtarmak üzere Fatımi halifesi El-Hakim bi-Emrillah'ın dönüşünü beklemektedirler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder